BASIN AÇIKLAMASI
Özet
12 Mayıs 2021 tarihinde “ABD Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Din Özgürlükleri Ofisi” tarafından yayımlanan “2020 Dini Özgürlükler Raporu”nun Yunanistan kısmında Batı Trakya Türk Müslüman Azınlığının din özgürlüklerine ilişkin konularda bilgi verilmektedir.
Bununla birlikte, anılan raporda Onikiadalar’da yaşamakta olan Müslüman Türklerin din ve ibadet özgürlüğüne ilişkin sorunlara yer verilmemesi ve ibadethanelerinin tahribi konusu önemli bir eksiklik olarak yorumlanmalıdır.
ROİSDER olarak ABD’nin Ankara ve Atina Büyükelçiliklerine kaleme aldığımız mektuplarla Rodos ve İstanköy’de Müslüman Türklerin din ve ibadet özgürlüğü konusunda kısıtları, sorunları ve ibadethanelerinin tahribi konusunda bilgilendirme yapılmıştır.
Kamuoyuna duyurulur.
————————————-
12 Mayıs 2021 tarihinde “ABD Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Din Özgürlükleri Ofisi” tarafından yayımlanan “2020 Dini Özgürlükler Raporu”nun Yunanistan kısmında Batı Trakya Türk Müslüman Azınlığının din özgürlüklerine ilişkin konularda bilgi verilmektedir.
Bununla birlikte, anılan raporda Onikiadalar’da yaşamakta olan Müslüman Türklerin din ve ibadet özgürlüğüne ilişkin sorunlara yer verilmemesi ve ibadethanelerinin tahribi konusu önemli bir eksiklik olarak yorumlanmalıdır.
Bu doğrultuda ROİSDER olarak ABD’nin Ankara ve Atina Büyükelçiliklerine kaleme aldığımız mektuplarla Rodos ve İstanköy’de Müslüman Türklerin din ve ibadet özgürlüğü konusunda kısıtları, sorunları ve ibadethanelerinin tahribi konusunda bilgilendirme yapmış bulunmaktayız.
Mektuplarımızda şu bilgilere yer verilmektedir:
“Rodos İbadethaneleri:
Toplamda 14 cami bulunan Rodos’ta tam zamanlı olarak ibadet edilebilecek durumda olan 3 (üç) cami bulunmaktadır. Bunlar İbrahim Paşa Camii, Süleymaniye Camii ve Ağa Camiidir.
Halihazırda ibadete açık tek cami olan İbrahim Paşa Camii beş vakit namaza açık değildir. Kış döneminde bir ya da iki vakit (öğle ve bazı günlerde ikindi namazları için), 11:00-14:00 saatleri arasında, yaz döneminde ise üç vakit (öğle, ikindi ve akşam namazları için), ayrıca Ramazan ayında teravih namazları için açık tutulmaktadır.
Süleymaniye Camii ise ibadete ve ziyarete kapalıdır. Yılda sadece iki kez, bayram namazları için ibadete açılmaktadır. Raporda Caminin “Ziyaret edilebilir” ibaresi vardır. Ancak ziyaret edilebilir bilgisi doğru değildir. Ziyarete ve ibadete kapalıdır.
Ağa Camii’nin “ziyarete açık olan bir eser olarak ve aynı zamanda sergi amaçlı faaliyet gösterebilir” olduğu bildirilmektedir. Ancak yapılması gereken iş, halihazırda kaydadeğer sayıda Müslümanın yaşadığı Rodos’ta asıl fonksiyonuna uygun olarak caminin ibadete açılmasıdır.
Recep Paşa Camii’nin restorasyonu 1988’de başlatılmış, aradan geçen 32 sene zarfında gelişme kaydedilmemiş, bir türlü tamamlanamamıştır.
Murat Reis Külliyesi’nde restorasyon çalışması yapıldığına tanık olunmamıştır. Murat Reis Külliyesi’ndeki Murat Reis’in Mezarı (Türbe) ile diğer sekiz türbe tam bir yıkım aşamasındadır. Mezarlığın yarısında taşlar kırılmıştır. Dışarıdan görünümü içler acısıdır.
Yunanistan Devleti (Tireli) Hamza Bey Camii ve Şadırvan (Sinan Paşa/Çarşı) Camii gibi camilerin “restore edildiği ve ziyaret edilebilir” olduğunu öne sürmektedir. Bu camilerin restore edildiğine dair bir bilgi mevcut değildir ve restore edildilerse ibadete açılmalarının daha doğru olacağı beklenmelidir.
Diğer yandan Rodos’da “İmaret Külliyesi” olarak bilinen ve geçmişte bütün dinlerdeki fakirlere yemek vererek kucaklayan bir işleve sahip bir eser vardır. Günümüzde bu mekan kafe/lokanta olarak kullanılmaktadır. İmaret Külliyesinin adada dayanışmayı öne çıkaran bir müze durumuna dönüştürülmesinin daha doğru olacağı açıktır.
İstanköy İbadethaneleri:
İstanköy’de arkeolojik alan olarak ilan edilen 6 (altı) cami olmasına karşılık günümüzde 2017 depreminden itibaren İstanköy’de ibadete açık cami bulunmamaktadır.
Germe (Platani) Köyünde, Vakıf binasına ait bir “ibadet odası” Yunan devletince atanmış ve adadaki Müslüman Türk toplumunca tanınmayan imamın keyfiyetinde bazı vakit ve bayram namazları sırasında kullanılmaktadır.
İstanköy Adası’nın Germe (Platani) ve (Cezayirli Gazi) Hasan Paşa Camilerinin restorasyonuna ilişkin projenin, Onikiadalar Eserleri Yerel Kurulu tarafından onaylandığı belirtilmektedir. Bu bağlamda restorasyon için kaynak sorununun çözümü için, Yunanistan Kültür ve Spor Bakanı Sayın Lina Mendoni’nin geçtiğimiz yıl içerisinde İstanköy’e gerçekleştirmiş olduğu bir ziyarette, hasarlı camilerin bakım ve onarımının devletten beklenilmemesi gerektiğini, 2017 depreminde hasar gören, şehir merkezindeki Cezayirli Gazi Hasan Paşa camisinin restorasyonu için gerekli kaynağın elde edilmesi konusunda ise Vakfa ait Çayır/Selveri bölgesinde bulunan 38 dönümlük arazinin 20 dönümlük bölümünün komşu otel işletmesine 600 bin Euro bedelle satılmasını önermiş olduğu bilinmektedir.
Son olarak Defterdar İbrahim Efendi Camii’nin şadırvanının taşınarak yıkılmasının doğru bir işlem olmadığı açıktır. Taşınması çok zorunlu ise yine yıkılmadan özel bir operasyonla da yapılabilirdi. Burada kasıtlı ve kötü niyetli bir işlem ve tutum vardır.”konuları işledik.
Mektubumuzda:
- “Dernek olarak, Rodos ve İstanköy’e ait aidiyetimiz ve tüzüğümüzün amaçları doğrultusunda konuyla ilgilenmek durumda olduğumuzu ve
- bu kapsamda Amerika Birleşik Devletleri’nin Rodos ve İstanköy’de yaşamakta olan Müslüman Türklerin ibadet özgürlüğü konusunda duyarlı olacağına inancımızı ifade ettiğimizi
- “ dile getirdik.
Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı
Yönetim Kurulu adına Başkan
