Rodos,İstanköy ve Onikiada Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği(ROİSDER)/ Rhodes, Kos(İstanköy) and the Dodecanese Turks Culture and Solidarity Association
- 1813/4 Sokak,No.2/6,D.2 Ethem Bey Apt.,Bostanlı-Karşıyaka/İzmir/Türkiye • Tel.: +0090 (232) 362 06 44• Dernek iletişim: E-mail :info@rodosistankoyturkleri.org.tr • www.rodosistankoyturkleri.org.tr
President:Mustafa Kaymakçı
E-mail: mustafa.kaymakci68@gmail.com
Sayın
Yunanistan Eğitim & Din İşleri Bakanlığı Din İşleri Genel Sekreterliği 28 Ocak 2021
Sayın Genel Sekreter,
Derneğimiz, Rodos, İstanköy ve Onikiadalar’dan göç ederek Türkiye’ye yerleşen Türklerin kurmuş olduğu bir sivil toplum örgütüdür.
Derneğimizin amaçları arasında; Türkiye’ye göç etmiş Rodos, İstanköy ve Onikiadalı Türkler arasında dayanışmayı artırma, kültür, örf ve geleneklerini yaşatma ve öğretme ile adalarda yaşamakta olan soydaşlarımızın ibadet özgürlüğü başta olmak üzere çift dililik temelinde Türkçe eğitim-öğrenme haklarının yeniden sağlanması,adalardaki Osmanlı Türklerinden kalma kültür eserlerinin yaşatılması, korunması ve restorasyonu için çalışan kurumlara yardımcı olma, kültürel mirasın korunması ve aslına sadık biçimde muhafazası da dahil her türlü kültürel haklarını korumak için girişimlerde bulunma gibi konular sayılabilir.
Çalışmalarımızı gerçekleştirirken amaçlarımızdan biri de Türk ve Yunan Halkları arasında dostluk ve işbirliğinin geliştirilmesine yardımcı olmaktır. Bu bağlamda her iki ülke arasında dostluğun sağlam temeller üzerinde inşa edilmesi dileğimizdir.
Sayın Genel Sekreter
Derneğimiz, her iki ülke arasında dostluğun sağlam temellere oturtulmasının, öncelikle ilişkilerde sorun olan konuların çözümünden geçtiğini düşünmektedir.
Bunlardan birisi de yukarıda değindiğimiz üzere “Rodos ve İstanköy’de yaşmakta olan Müslüman Türklerin İbadet Özgürlüğü”dür.
Sayın Genel Sekreter,
Yunanistan Eğitim ve Din İşleri Bakanlığı’nın 2019 yılında ibadethanelere gerçekleştirilen saldırılar ve dini topluluklara yönelik düzenlemelere ilişkin raporu,Rodos ve İstanköy özelinde tarafımızdan incelenmiştir.Ancak bu raporun objektiflikten uzak ve hatalı olduğu gözlemlenmektedir.
İznin verirseniz tespit ettiğimiz konuları görüşünüze şunmak isteriz.
Rodos İbadethaneleri:
Raporda Rodos’ta 7 (yedi) tarihi cami olduğu ve bir caminin hergün ibadete açık olduğu belirtilmektedir.
Bununla birlikte Rodos’ta tam zamanlı olarak ibadet edilebilecek durumda olan 3 (üç) cami vardır.
İbrahim Paşa Camii, Süleymaniye Camii ve Ağa Camiidir.
İbrahim Paşa Camii beş vakit namaza açık değildir. Kış döneminde bir ya da iki vakit (öğle ve bazı günlerde ikindi namazları için), 11:00-14:00 saatleri arasında, yaz döneminde ise üç vakit (öğle, ikindi ve akşam namazları için), ayrıca Ramazan ayında teravih namazları için açık tutulmaktadır.
Süleymaniye Camii ise, ibadete ve ziyarete kapalıdır. Yılda sadece iki kez, bayram namazları için ibadete açılmaktadır. Raporda Caminin “Ziyaret edilebilir” ibaresi vardır. Ancak ziyaret edilebilir bilgisi doğru değildir. Ziyarete ve ibadete kapalıdır.
Raporda; Ağa Cami’in caminin,”ziyarete açık olan bir eser olarak ve aynı zamanda sergi amaçlı faaliyet gösterebilir” olduğu yazılmaktadır.Ancak yapılması gereken iş,caminin ibadete açılmasıdır.
Recep Paşa Camii’nin restorasyonu 1988’de başlatılmış, aradan geçen 32 sene zarfında gelişme kaydedilmemiş, bir türlü tamamlanamamıştır.
Raporda; Murat Reis Külliyesi’ndeki Murat Reis’in Mezarı (Türbe), toplam sekiz türbenin bulunduğu, Külliyedeki iki türbenin geçmişte restore edildiği yazılmaktadır.Ancak bu bildiriş gerçek dışıdır. Murat Reis Külliyesi’nde restorasyon çalışması yapıldığına tanık olunmamıştır.Külliye içindeki türbeler yıkım aşamasındadır.Mezarlığın yarısında taşlar kırılmıştır.Dışarıdan görünümü içler acısıdır.
Raporda; (Tireli) Hamza Bey Camii ve Şadırvan (Sinan Paşa/Çarşı) Camii gibi camilerin “restore edildiği ve ziyaret edilebilir”ibaresi vardır.Restore edildi ise ibadete açılmasının daha doğru olacağı beklenmelidir.
Raporda: İmaret külliyesine dahil olan tüm yapıların restore edildiği ve günümüzde kafe/lokanta olarak kullanılmakta olduğu belirtilmektedir.İmarethane geçmişde bütün dinlerdeki fakirleri kucaklayan bir işleve sahipti.Bu nedenle adada dayanışmayı öne çıkaran bir müze durumuna dönüştürülmesinin daha doğru olacağı açıktır.
İstanköy İbadethaneleri:
Raporda; İstanköy’de arkeolojik alan olarak ilan edilen 6 (altı) cami olduğu ve bir caminin ise her gün açık olduğu yazılmaktadır.
Ancak bu bildiriş de gerçek dışıdır.2017 depreminden itibaren İstanköy’de ibadete açık cami bulunmamaktadır.
Germe (Platani) Köyünde, Vakıf binasına ait bir “ibadet odası” atanmış imamın keyfiyetinde vakit ve bayram namazları sırasında kullanılmaktadır.
Diğer yandan raporda; İstanköy Adası’nın Germe (Platani) ve (Cezayirli Gazi) Hasan Paşa Camilerin restorasyonuna ilişkin projenin , Onikiadalar Eserleri Yerel Kurulu tarafından onaylandığı belirtilmektedir.Bu bağlamda restorasyon için kaynak sorununun çözümü için, önemli bir konuyu da bilgilerinize sunmak isterim.
Ministry of Culture and Sports Bakanı Sayın Lina Mendoni’nin
İstanköy’e gerçekleştirmiş olduğu bir ziyaretinde, hasarlı camilerin bakım ve onarımının devletten beklenilmemesi gerektiğini, 2017 depreminde hasar gören, şehir merkezindeki Cezayirli Gazi Hasan Paşa camisinin restorasyonu için gerekli kaynağın elde edilmesi konusunda ise Vakfa ait Çayır/Selveri bölgesinde bulunan 38 dönümlük arazinin 20 dönümlük bölümünün komşu otel işletmesine 600 bin Euro bedelle satılmasını önermiş olduğu bilinmektedir.
Bu bağlamda Sayın bakana dernek olarak gönderdiğimiz bir mektupda, Vakıf mallarının satışının Yunan makamlarınca teşvikinin, en iyi olasılıkla Yunanistan’ın ülkesindeki tarihi ve kültürel eserleri koruma bağlamındaki yükümlülüklerini kendi kaynaklarıyla yerine getiremediğini teyit etmek olarak yorumladığımızı yazmıştık.
Özetle bu camiler restore edilecekse,vakıf mallarının elden çıkarılması pahasına olmaması gerekmektedir.
Sayın Genel Sekreter,
Söz konusu raporda, Rodos ve İstanköy’de camilerden ve Müslüman mezarlıklardan sorumlu olan Vakıf İdarelerinin başkan ve üyelerinin,Güney Ege Bölge Başkanlığının kararıyla belirlendikleri ve bakanlığınızdan bağımsız olduğu belirtilmektedir. Ancak anılan vakıf yönetim kurullarının doğrudan Eğitim ve Din İşleri Bakanlığı tarafında atanıyor olduğu da bilinen bir gerçektir.
Sayın Genel Sekreter,
Dernek olarak, Rodos ve İstanköy’e ait aidiyetimiz ve tüzüğümüzün amaçları doğrultusunda konuyla ilgilenmek durumdayız.
Bu kapsamda Rodos ve İstanköy’de yaşamakta olan Müslüman Türklerin ibadet özgürlüğü konusunda duyarlı olacağınıza inancımızı ifade etmek isteriz.
Gereğini bilgilerinize derneğimiz adına arz ediyorum.
Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı
Başkan
——————————————————————————————————-
To the General Secretariat for Religious Affairs, the Greek Ministry of Education and Religious Affairs 28th January 2021
Dear Mr. Secretary General
Our association is a non-governmental organization established by Turks who settled in Turkey after migrating from Rhodes, Kos and the Dodecanese.
Objectives of our association include reacceptance of the right to Turkish language education in schools on a bilingual basis, providing assistance to institutions working for the preservation, protection and restoration of the cultural monuments inherited from the Ottoman Turks in the islands, protecting all kinds of cultural rights including undertaking initiatives for the protection and preservation of cultural heritage in a faithful manner and increasing solidarity among the Turkish immigrants of Rhodes, Kos and the Dodecanese as well as preserving and teaching their culture, customs and traditions
While fulfilling our mission, one of our main objectives has always been to help develop friendship and cooperation between Turkish and Greek peoples. In this connection, it is our sincere wish that the friendship between the two countries is built on solid foundations.
Dear Mr. Secretary General,
Our association believes that establishing a lasting friendship between the two countries on solid foundations primarily depends on the solution of problematic issues in bilteral relations. As we have mentioned above, one of these is the “Freedom of Worship of Muslim Turks living in Rhodes and Kos”.
Dear Secretary General,
We have closely examined the report issued by the Greek Ministry of Education and Religious Affairs regarding the attacks on places of worship and regulations pertaining to religious communities in 2019 particularly in Rhodes and Kos. However, we have observed that the report in question is far from being objective and accurate. With all due respect, we would like to present for your consideration certain issues we have identified.
Places of Worship in Rhodes:
It is stated in the report that there are 7 (seven) historical mosques in Rhodes, and one of these mosques is open to worship every day.
However, there are 3 (three) mosques in Rhodes that are open to worship on full time basis, namely İbrahim Pasha Mosque, Suleymaniye Mosque and Agha Mosque.
Ibrahim Pasha Mosque is not open to five daily prayers. It is only open fo prayers once or twice in the winter between 11:00 and 14:00 (for the noon and for the afternoon prayers on certain days) and three times in the summer (for the noon, afternoon and evening prayers), as well as for the tarawih prayers in Ramadan.
On the other hand, Suleymaniye Mosque is closed to prayers and visits. It is open only twice a year for Eid prayers. In the report, the mosque is rated as “Visitable”. However, the information that it is visitable is not correct. It is closed to visits and prayers.
It is stated in the same report that the Aga Mosque “can serve as a monumental site open to visitors and also a place for exhibition purposes”. However, the action that needs to be taken is to re-open the mosque to worship.
The restoration of the Recep Pasha Mosque was started in 1988, whereas there was no progress in the following 32 years, and it could not be completed.
In the report, it is written that Murat Reis Tomb (Shrine) as well as two of a total of eight tombs located in the Murat Reis Social Complex was restored in the past. However, this statement is not true. No sign of restoration work has ever been witnessed in the Murat Reis Social Complex so far. The tombs in the complex are almost demolished. The tombstones are broken in the better half of the cemetery, and the view from the outside is pathetic.
The report states that mosques such as (Tireli) Hamza Beg Mosque ve Şadırvan (Sinan Paşa/Market) Mosque have been restored and could be visited. If they have been restored, it is expected that they should be reopened for prayers.
It is also stated in the report that all the structures within the Imarat (Alms House) Complex have been restored and are used as cafes/restaurants in our day. In the past, imarats served as places that embraced the poor belonging to all religions. For that very reason it is clear that it would be better to transform the imarat into a museum that would emphsize the feeling of solidarity in the island.
Places of Worship in Kos:
It is written in the report that there are 6 (six) mosques rated as archaeological sites in Kos and one mosque is open every day of the week.
However, this statement is not true, either. There are no mosques open to worship in Kos since the 2017 earthquake.
In the village of Germe (Platani), a “prayer room” belonging to the foundation building is used during the daily and Eid prayers used at the discreation of the imam.
On the other hand, the report also stated that the project for the restoration of the Germe (Platani) and (Cezayirli Gazi) Hasan Pasha Mosques in the Island of Kos was approved by the Local Board of Public Works of the Dodecanese. In this context, I would like to present an important issue for the solution of the problem pertaining to providing resources for restoration.
It is known that Greek Minister of Culture and Sports Her Honor Lina Mendoni stated during a visit to Kos that maintenance and repair of damaged mosques should not be expected from the state and as for the restoration of the Cezayirli Gazi Hasan Pasha Mosque at the city center which was damaged during the 2017 earthquake, she proposed that 20 acres of the foundation’s 38-acre land in the Çayır / Selveri region be sold to the neighboring hotel establishment for 600 thousand Euros. In a letter we previously sent to the Minister, we stated that in all likelihood, we interpreted Her Honor’s proposal as a confirmation of the fact that the Greek authorities’ encouragement for the sale of Foundation properties demonstrated that the Greek Government was not able to fulfill its obligations to protect the historical and cultural monuments in Greece with its own resources.
In brief, if these mosques are to be restored, this should not be done at the expense of disposing of foundation properties.
Dear Secretary General,
It is also stated in the report in question that the president and members of the foundation managements responsible for dealing with mosques and Muslim cemeteries in Rhodes and Kos are determined by the decision of the Directorate of the Greek South Aegean Administrative Region and are not taken by your ministry. However, it is a well known fact that management boards of the above-mentioned foundation are directly appointed by the Greek Ministry of Education and Religious Affairs.
Dear Secretary General,
As the the Dodecanese Turks Culture and Solidarity Association, we are in a position to deal with the issue as described among the objectives of our charter and our feeling of belonging to Rhodes and Kos. Within this context, we would like to express our sincere belief that you will be sensitive and responsive to the freedom of worship of Muslim Turks living in Rhodes and Kos.
On behalf of my association, I kindly submit the case for your consideration.
Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı
President
