28 Ekim 2025
FUEN TAG Toplantısı,25 Ekim 2025-Bolzano
(Ortada FUEN TAG Sözcüsü Halit Habib Oglu,solunda Mustafa Kaymakçı,sağında ikinci sırada Mehmet Tokmakoğlu)
Rodos ve İstanköy Türk toplumunu temsilen Rodos,İstanköy ve Onikiada Türkleri Kültür ve Dayanışma
Derneği (ROİSDER), 23-26 Ekim 2025 tarihlerinde İtalya’nın Güney Tirol bölgesindeki
Bozen/Bulsan/Bolzano şehrinde düzenlenen Avrupa Milletleri Federal Birliği(FUEN)’nin 69. yıllık
kongresine katıldı.
İtalya’daki Alman ve Ladin azınlıklarını temsil eden Güney Tirol Halk Partisi’nin (SVP) ev sahipliğinde
düzenlenen kongreye ROİSDER’i temsilen Başkan Prof.Dr.Mustafa Kaymakçı ve yönetim kurulu üyesi
Mehmet Tokmakoğlu iştirak etti.
Avrupa’nın 30 farklı ülkesinden yerli ulusal azınlıklar, milletler ve dil gruplarının temsilcilerinin
katıldığı kongredeki panel oturumlarında, Avrupa’da azınlık dillerinde görsel-işitsel medyaya sınır
ötesi erişimde engellemeler dile getirildi. Bu kapsamda FUEN’nin Azınlıkları Koruma Paketi (MSPI)
isimli Avrupa Vatandaşları Girişimi’nin işlevinin ne olacağı, ev sahibi Alman ve Ladin azınlıkları kültürel
gösteriler eşliğinde tanıtıldı.
Kongre’de ROİSDER’in “Azınlıklar Pazarı”ndaki stantı ilgiyle karşılandı.
Kongre’de ROİSDER’in “Azınlıklar Pazarı”ndaki stantı ilgiyle karşılandı. Ayrıca görevi sona eren Loránt
Vincze’ye Rodos ve İstanköy Türklüğüne yapmış olduğu hizmetler nedeniyle teşekkür edildi ve
hediyeler verildi.Bilindiği gibi Vincze, 22-23 Kasım 2018 tarihinde İzmir’de düzenlenen “Uluslararası
Rodos ve İstanköy Türklüğü Sempozyumu,2018”’na katılmış ve Onikiada Türklerinin azınlık haklarını
dile getiren bir konuşma yapmıştı.Ayrıca ROİSDER’in FUEN Genel Kurullarında önerdiği kararları
sürekli desteklemişti.
Kongre sırasında(FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu (TAG) toplantısını da katınıldı.
Kongre sonunda FUEN Başkanlığı ve FUEN Başkan Yardımcılığı için seçimler yapıldı. Macaristan’daki
Alman azınlığını temsilen Olivia Schubert FUEN’nin yeni başkanı seçildi. ABTTF Başkan Yardımcısı Nabi
İbrahimcik de FUEN Türk Toplumunu temsilen ikinci kez FUEN Başkan Yardımcısı oldu.
Kongrede Rodos, İstanköy ve Onikiada Türklerinin sunduğu karar tasarısı kabul edildi.
Kararda;Onikiada Türklerinin kültürel kimlikleri için “Türkçe”yi kullanma hakkı, oybirliği ile kabul
edildi.(Bakınız;Ek-1;Ek-2)
FUEN ailesine dört yeni azınlık kuruluşu katıldı.
FUEN Delegeler Kurulu’nda Macaristan’daki Ukraynalılar, Romanya’daki Roman azınlığı ve
Almanya’daki Sater Frizlerinin kuruluşları ortak üye, Almanya’daki Yenişlerin kuruluşu da destekçi üye
olarak FUEN’ye kabul edildiler.
FUEN’nin 2026 ve 2027’deki yıllık kongreleri sırasıyla Finlandiya ve Slovenya’da düzenlenecek
Delegeler Kurulu’nda alınan karar ile 2026’daki FUEN 70. Kongresi Finlandiya’daki İsveç azınlığının ev
sahipliğinde Helsinki’de, 2027’deki FUEN 71. Kongresi de Slovenya’daki İtalyan azınlığının ev sahipliğinde Istria bölgesinde düzenlenecek.
EK:1: Türkçe Karar
Kararın Numarası 2025-01
“Yunan makamları “Türk” kelimesinin kullanımını yasaklamıştır. Resmi Yunan politikasına göre, “Türk”
azınlığı,”Müslüman” olarak anılıyor; ancak Onikiada’da, çoğunlukla Rodos ve İstanköy adalarında
yaşayan 9.000’i aşkın bir Türk nüfusu bulunuyor.
1947’de adaları ele geçiren Yunanistan, Lozan Antlaşması’nın 1923’te imzalandığı sırada Onikiada’nın
İtalyan yönetimi altında olduğu bahanesiyle soydaşlarımızın kültürel haklarını uygulamaktan
kaçınmıştır.Yunanistan’ın bu varsayımı, 1923 Lozan Antlaşması’nın 45. maddesi ve 1947 Paris Barış
Antlaşması gibi antlaşmaların hükümlerine aykırıdır. Yukarıda bahsi geçen antlaşmalar “Yunanistan’ın
tüm toprakları” için geçerli kılındığından, bugün hâlâ yürürlükte olmalı ve Onikiada için hukuken
bağlayıcı olmalıdır.
Uluslararası Adalet Divanı’nın, antlaşmalar bakımından Devletlerin halefiyetine İlişkin 1978 Viyana
Sözleşmesi’nin 15. maddesiyle ilgili olarak aldığı karar da bu doğrultudadır(). Kararda, “ülkenin topraklarının statüsü” kavramının yalnızca anlaşmanın yapıldığı tarihteki toprakları değil, aynı zamanda ülkenin daha sonra edindiği toprakları da kapsayacak şekilde yorumlanması gerektiği bir kez daha belirtilmiştir. FUEN Temsilciler Meclisi, Yunanistan’ı Uluslararası Adalet Divanı ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'()nin kararını uygulamaya ve Onikiada Türklerinin tüm kurum ve kuruluşları için “Türk” ve “Türk” sözcüklerinin kullanılmasına izin vermeye çağırmaktadır.
Kaynaklar () Viyana Sözleşmesi, 23 Ağustos 1978 tarihli Viyana Sözleşmesi, UNTS, Cilt 1946, ss. 3-189,
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/275225
() Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Daimi Komitesi tarafından 9 Mart 2012 tarihinde kabul edilen “Rodos ve
İstanköy’deki Türk Kökenli Yunan Vatandaşlarının Durumu” başlıklı karar.”
In Addition (To)2
Resolution number: 2025-01
“The right for the Dodecanese Turks to use “Turkish” as a designation for their cultural identity The
Greek authorities have banned the use of the word “Turk”. According to official Greek policy, the
“Turkish” minority is referred to as “Muslim”, but there is a Turkish population of over 9,000 living in
the Dodecanese, mainly on the islands of Rhodes and Kos.
After taking over the islands in 1947, Greece has declined to implement the cultural rights of the
Dodecanese Turks on the pretext that the Dodecanese were under Italian administration when the
Treaty of Lausanne was signed in 1923. This assumption brought forth by Greece is in violation of the
provisions of treaties such as the Article 45 of the Treaty of Lausanne of 1923 as well as the 1947
Paris Peace Treaty.
Since the above-cited treaties were made valid for “all the territories of Greece”, they should still be in
force today and are legally binding for the Dodecanese.
The decision taken by the International Court of Justice regarding Article 15 of the 1978 Vienna
Convention on the Succession of States in respect of treaties is also along these lines (*). The decision
once again stipulated that the concept of “status of the country’s territory” should be interpreted in a
manner that includes not only the territory at the time of the agreement but also the territory
acquired by the country later on.
The FUEN Assembly of Delegates calls on Greece to implement the decision of the International Court
of Justice and the Committee of Ministers of the Council of Europe and to allow the words “Turk” and
“Turkish” for all institutions and organisations of the Dodekanes Turks.
() Resources (*)Convention de Vienne sur la succession d’Etats en matière de traités, conclue à Vienne le 23 août 1978, UNTS, Vol. 1946, ss. 3-189,https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/275225 ()The resolution entitled “The Situation of the Greek Citizens of Turkish Descent in Rhodes and Kos”
FUEN TAG Toplantısı,25 Ekim 2025-Bolzano
(Ortada FUEN TAG Sözcüsü Halit Habib Oglu,sağında ön başta Mustafa Kaymakçı,sol ön başta Mehmet Tokmakoğlu)
